Co to jest insulinooporność? Czym jest hiperinsulinizm?

52
34067
[Autopromocja]

Pani Doktor, co to znaczy, że mam insulinooporność?
Czym jest hiperinsulinizm?

Jest to artykuł poświęcony kolejnemu zapytaniu, które pojawiło się na moim profilu na FB. Definicji jest kilka, lecz ja wytłumaczę tę kwestię przekładając definicję z języka medycznego na język pacjenta.

Insulinooporność – jest to oporność tkanek na działanie insuliny.

Oznacza to, że insulina – aby zadziałała – musi być wyprodukowana w dużo większym stężeniu niż u osoby, która nie ma insulinooporności. Podam tu dwa przykłady dla zrozumienia istoty sprawy:

Przykład pierwszy

Sytuację można porównać do rury z wodą, która pobiera wodę ze źródełka. Rura to nasze tkanki, kamień w rurze to insulinooporność, woda to insulina, a źródełko to trzustka.

W insulinooporności sytuacja wygląda tak, że naszej rurze osadził się kamień, który sukcesywnie narasta, zmniejszając światło rury – a ilość wody pompowanej w ciągu minuty musi być utrzymana na stałym poziomie. Aby to osiągnąć, woda musi być dostarczana pod coraz większym ciśnieniem. I tak przez lata… Niestety po wielu latach źródełko zaczyna wysychać i zmniejsza się ilość wody dostarczanej w ciągu minuty. Mimo zmniejszenia ciśnienia wody w rurze, rura nadal ma w środku osadzony kamień (insulinoporność).

Spadek ciśnienia wody, czyli spadek produkcji insuliny, skutkuje powolnym wzrostem stężenia glukozy. Dlaczego? Ponieważ insulina jest niezbędna do utrzymania prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Następnie w przeciągu kolejnych lat źródełko wysycha zupełnie, czyli nie ma produkcji insuliny przez trzustkę, a kamień w rurze nadal jest obecny – czyli mimo braku produkcji insuliny, insulinooporność zostaje, a pojawia się cukrzyca, ponieważ przez cały czas coraz mniejszej produkcji insuliny, podwyższał się poziom glukozy.

Przykład drugi

Jeżeli zjemy pączka lub ciasto, to dużo glukozy dostaje się do krwi i w tym momencie jest produkowane dużo insuliny przez trzustkę, która (w dużym skrócie i upraszczając) „upycha” glukozę do naszych tkanek.

To samo dzieje się, gdy zjadamy zbyt dużo pożywienia – we krwi mamy wtedy zbyt dużo glukozy i w rezultacie wydziela się zbyt dużo insuliny. Nasze tkanki nie chcą być przekarmiane i zamykają drzwi dla insuliny (zakamienia się „rura” z poprzedniego przykładu) – czyli stają się OPORNE na działanie inuliny.

Co się wtedy dzieje?

Insulina jest produkowana w dużo za dużych stężeniach (jest jakoby wyciskana z naszej trzustki) po to, aby przełamać opór tkanek i siłą otworzyć zamknięte drzwi. I tak przez wiele lat – jest to stan insulinoporności.

Po kilkunastu latach dochodzi do tego, że ,,biczowana” przez naszą glukozę z pożywienia trzustka zaczyna niedomagać i nie ma siły na utrzymanie produkcji insuliny, więc jej stężenie powoli spada. Mimo zmniejszenia produkcji insuliny, tkanki naszego organizmu są nadal insulinooporne (można to ująć, że przez wiele lat tkanki zostały zakodowane).

Obniżająca się produkcja insuliny niesie za sobą wzrost stężenia glukozy we krwi i rozwój stanu przedcukrzycowego.

Gdy nic z tym nie zrobimy, to w kolejnych latach produkcja insuliny spada coraz bardziej i rozwija się cukrzyca (mam na myśli cukrzycę typu 2, zwaną przez niektórych pacjentów starczą i dalej o niej piszę).

Powyższe procesy mogą trwać szybciej niż opisałam. Pamiętajmy też, że są genetyczne przyczyny insulinoporności, które rządzą się swoimi prawami. Ja przedstawiłam tu problem insulinooporności, z którą najczęściej się spotykamy w tzw. codziennym życiu gabinetów endokrynologiczno-diabetologicznych.

Jeśli interesuje Was głębiej ten temat, odsyłam do mojej książki, którą napisałam też w odpowiedzi na bardzo częste pytania pacjentów, Insulinooporność – młodsza siostra otyłości. 5 kroków do wyleczenia.

Cukrzyca typu 2 – plaga naszych czasów

W medycynie bardzo dużo czasu poświęcamy na temat leczenia cukrzycy typu 2, wynajdujemy nowe leki. Ja uważam, że powinniśmy bardziej skupić się na młodszych pacjentach z insulinoopornością. Leczyć ich w odpowiedni sposób – np. przez edukację, uświadamianie problemów, szeroko zakrojoną profilaktykę zdrowotną, czasami leki. A wszystko to, aby zapobiec pladze naszych czasów – rozwojowi cukrzycy typu 2.

Insulinooporność – rozwój – etapy

Aby lepiej zrozumieć insulinoporność i do czego ona prowadzi, w dalszej części zastosowałam podział, który będzie bardziej zrozumiały dla Was.

Przedstawię to na wykresie:
– etap 1: insulinooporność: duże wydzielanie insuliny, narastająca insulinooporność tkanek, glukoza=N (w normie)
Rozpoznanie: glukoza na czczo=70-99 mg/dl, wskaźnik HOMA-IR≥2,5

Wykres przestawiający zależność insulinooporności od wydzielania insuliny i powolnego rozwoju cukrzycy, na podstawie podręcznika ,,Cukrzyca” pod redakcja prof. J. Sieradzkiego

– etap 2: insulinooporność tkanek – stan przedcukrzycowy (glukoza rośnie), wydzielanie insuliny zmniejsza się,
Rozpoznanie:
glukoza na czczo= 100-125mg/dl, albo glukoza w 120 minucie (testu obciążenia glukozą OGTT 75g)= 140-199mg/dl
tutaj insulina w normie lub podwyższona, HOMA-IR najczęściej ≥2,5

Wykres przestawiający zależność insulinooporności od wydzielania insuliny i powolnego rozwoju cukrzycy, na podstawie podręcznika ,,Cukrzyca” pod redakcja prof. J. Sieradzkiego

– etap 3: insulinooporność tkanek – cukrzyca: wydzielanie insuliny dramatycznie spada, glukoza osiąga poziom przy którym rozpoznajemy cukrzycę.
Rozpoznanie (cukrzyca):
glukoza na czczo ≥ 126mg/dl, albo glukoza w 120 minucie OGTT 75g ≥ 200mg/dl
insulina na czczo= podwyższona w pierwszym okresie choroby, potem w normie lub obniżona

Wykres przestawiający zależność insulinooporności od wydzielania insuliny i powolnego rozwoju cukrzycy, na podstawie podręcznika ,,Cukrzyca” pod redakcja prof. J. Sieradzkiego

Insulinooporność – test

Przechodząc do praktyki klinicznej: jeżeli chcemy sprawdzić, czy mamy zaburzenia węglowodanowe (cukrowe), należy wykonać krzywą glukozowo-insulinową z 75 gramami glukozy. O tym, jak ją wykonać, pisałam na moim blogu w artykule Jak przygotować się do testu obciążenia glukozą.

Insulinooporność – wskaźniki

Celem określenia insulinooporności posługujemy się wskaźnikiem HOMA-IR.
Wskaźnik HOMA-IR wyliczamy wg poniższego wzoru.

Jeżeli wskaźnik HOMA-IR wynosi ≥ 2,5 to rozpoznajemy insulinooporność.

Prawidłowe stężenie insuliny na czczo ≤ 10,4 μIU/ml (idealne stężenia około 5,0 μIU/ml).

Hiperinsulinizm

Jest to nadmierny wyrzut insuliny w odpowiedzi na bodziec cukrowy (na wypitą glukozę) – czyli ,,biczowanie” trzustki i zmuszenie jej do nadmiernej produkcji. Nie ma ujednoliconych definicji, na podstawie których rozpoznajemy to zaburzenie.

Ja osobiście, posługując się danymi klinicznymi i doniesieniami medycznymi, przyjmuję następujące wartości przy rozpoznawaniu hiperinsulinizmu:

Insulina w 60 minucie testu OGTT ≥ 70 μIU/ml
Insulina w 120 minucie testu OGTT ≥ 40 μIU/ml

Pozdrawiam,

Doktor Luiza


Bądź na bieżąco!


@okiem_doktor_luizy


FB/okiemdoktorluizy/

Poprzedni artykułWysokie ATPO i nowe światło na chorobę Hashimoto.
Następny artykułZaburzenia pamięci w chorobie Hashimoto

52 KOMENTARZE

  1. Pani Doktor. Mam stwierdzony wiele lat temu zespół polimetaboliczny z dominującą insulinoopornoscia ( Instytut Endokrynologii – Łódź), zarost typu męskiego na twarzy, znaczna otyłość, stluszczenie wątroby oraz codzienna zgage..
    Jakie powinnam wykonać badania na pierwszą wizytę do Pani (21.06.2020)?

    • Dzień dobry. Na pierwszą wizytę nie trzeba wykonywać badań. Oczywiście wiąże się to z tym, że nie będziemy mieli klinicznego pełnego obrazu, jak to wygląda we krwi, ale często zgłaszają się pacjenci bez badań, którzy źle się czują i przychodzą, aby im pomóc. Wówczas zbieram dokładny wywiad, badam pacjenta, zalecam już pewne rzeczy, które będą działały prozdrowotnie i przy okazji zlecam badania.

  2. Dzień dobry.
    Po jakim czasie można zrobić powtórna krzywą glukozowo -insulinowąDzisiaj pani w labalotorium wykonała krzywą glukozową dla kobiet w ciąży a miała być glukozowo-insulinowa pod kontem insulinooporności

  3. Pani doktor czy jednym z objawów insulinooporności mogą być zmiany skórne w postaci plamek na ciele? najpierw była jedna mała teraz są trzy która się powiększają, bledną i czerwienieją (najlepiej gdybym mogła pokazać to na zdjęciu) Widziałam u Pani na FB zdjęcie w relacji z podobnymi plamkami. Będę wdzięczna za odpowiedź.

  4. Witam,

    Mam stwierdzony hiperinsulinizm jednak jeszcze bez insuliopornosci. Jestem osobą trenująca i spożywam duże ilości (40-50g Carbo) cukrów podczas treningów. Dostałem zalecenia, żeby przywrócić moja trzustke do reguralniej pracy poprzez dietę o niskim ig. Jednak podczas wizyty zapomniałem zapytać właśnie co z tymi cukrami jedzonymi w czasie wysiłku by uzupełniać glikogen?

    Dodatko czy dieta wysoko tłuszczowa jest dobrym rozwiązaniem przy takim schorzeniu?

    • Dzień dobry, jeżeli ma Pan problemy z trzustką, to dieta wysokotłuszczowa nie będzie dobrym rozwiązaniem. Aby przywrócić trzustkę do regularnej pracy poprzez dietę o niskim indeksie, trzeba zgłosić się do dietetyka, który oceni co może Pan spożywać i w jakich ilościach. Jeśli chodzi o zalecenia lekarskie o styl życia należałoby zebrać szczegółowy wywiad, zbadań Pana, ocenić wyniki badań i ewentualnie zalecić kolejne badania. Pozdrawiam!

  5. Dzien dobry, czy moge spytac o opinie czy na podstawie tych krzywych rozpoznalaby Pani insulinoopornosc lub hiperinsulinizm?
    Glukoza na czczo 78, po 30′ 118, po 60′ 122, po 90′ 87, po 120′ 83, po 150′ 92,
    Insulina na czczo 8,3 po 30′ 56, po 60′ 92, po 90′ 37, po 120′ 40, po 150′ 33,

  6. Dzień dobry. Czy mogę prosić o interpretację wyników. Glukoza na czczo 106, po godzinie 144, po dwóch godzinach 105. Insulina na czczo 8,0, po godzinie 96,2 po dwóch godzinach 51,5.
    Dziękuję.

    • Dzień dobry, wyniki wskazują na stan przedcukrzycowy i hiperinsulinizm. Można poczytać, 2 ostatnie posty na FB i instagramie są o tych tematach. Pozdrawiam!

  7. Dzień dobry Pani Doktor, czy mogłaby Pani zerknąć na moje wyniki:
    Insulina na czczo 7,2. Po 1 godzinie 73, 5. Po 2 godzinach 41,7. Glukoza na czczo 87. Po 1 godzinie 145. Po 2 godzinach 107. Dodam, że mam niedoczynność tarczycy (Letrox 75) oraz nadciśnienie. Odżywiam się regularnie, zdrowo. Jestem aktywna fizycznie, mimo to ciągle przybieram na wadze.

  8. „Norma dla wskaźnika HOMA-IR wynosi mniej niż 1. Jeżeli wartość ta zostaje przekroczona, konieczne jest wdrożenie dalszej diagnostyki. Przyjmuje się, że wartość powyżej 2 świadczy o IO” zatem Pani wyniku nie należy ignorować. Dobra insulina na czczo to pewnie z 4….tak byłoby idealnie.
    Moje HOMA IR to 2.25 i mam wszystkie możliwe objawy IO oraz powikłania wymienione dla cukrzycy typy 2 choć glukoza w okolicach 100 więc niejako cukrzycy brak. Trzeba się OBSERWOWAĆ i nie polegać jedynie na wynikach z laboratorium. Proszę poczytać o PCOS. Pozdrawiam i życzę zdrowia

  9. Witam! Pani doktor.. proszę o ratunek.. pierwsze wyniki to glukoza na czczo 91 i insulina 8,7.. wynik nie wskazywał na insulinoopornosc… po 2 tygodniach powtórzylam badanie.. glukoza ma czczo 98 i insulina 14… co o tym myśleć .. pozdrawiam serdecznie

  10. Pani Doktor,
    Czy mogę prosić o interpretację wyników.
    Krzywa glukoza.-insulin.moja
    Glukoza na czczo 79,po 2 godz.65
    Insulina na czczo 3,8 a po 2 godz.18.
    Oraz mojej siostry
    Glukoza po 1 godz. 131,po 2 godz. 118
    Insulina po 1 godz.48 , a po 2 godz. 37
    Z góry bardzo dziękuję

    • Dzień dobry, u Pani w 2 godz jest hipoglikemia- celem postępowania dalszego wskazana konsultacja diabetologiczna. U siostry trudno interpretować – brak wyników na czczo. Pozdrawiam!

  11. Pani Doktor,

    mam IO I hiperinsulinemie poposilkową. Niestety mimo diety, która spowodowała wyłącznie spadek za dużej ilości kg /waga nigdy nie była za duża/ samopoczucie coraz gorsze i chyba reakcje insuliny nieadekwatne do spożytych weglowodanow. Dodatkowo wyszly p/c charakterystyczne dla choroby tkanki łącznej. Lekarz zaproponował leczenie Hydroksychlorochiną. Czy miala Pani jakies doświadczenia w stosowaniu tego leku przy współistniejącej hiperinsulinemii? Z badań wynika, że jest lekiem pobudzającym trzustke do produkcji insuliny, ale również zmniejszającym io. Nie chcialabym pogorszyć swojego samopoczucia. Będę wdzięczna za opinię. Pozdrawiam

    • Pani Karolino, proszę postępować wg zaleceń lekarza. Pacjenci z chorobami trzustki musza czasami przyjmować inne leki. Najważniejsze to pomóc pacjentowi. Pozdrawiam serdecznie.

  12. Witam,
    Moje wyniki to: na czczo: insulina 2,4, glukoza 103.6. Po 1 h: insulina 61, glukoza 144. Po 2 h: insulina 8,1, glukoza 53. Jestem po dwóch poronieniach, przyjmuje glucophage 2 x 500 rano i wieczorem. Dostałam skierowanie na oddział endokrynologiczny, ale termin dopiero na koniec lutego, więc w listopadzie mam umówioną wizytę prywatną u endokrynologa. Stosując leki i dietę z niskim ig wyniki glukozy na czczo (wg wskazań glukometru) są w tej chwili gorsze (ok. 110-115), niż bez tabletek. Po posilkach zawsze w normie (pomiędzy 85,a 125). Proszę mi podpowiedzieć, jakie badania wykonać przed wizytą i co tak właściwie może mi dolegać. Z góry dziękuję za odpowiedź

    • Dzień dobry. Warto ocenić pracę tarczycy. Jednak jeśli chodzi o pełną diagnostykę i dalsze postępowanie trzeba Panią zbadać, zebrać szczegółowy wywiad i ocenić dotychczasowe badania. Pozdrawiam!

  13. Witam,
    pani Doktor proszę o poradę co mogą oznaczać nast. wyniki badania OGTT 75g:
    Glukoza na czczo-104,54 mg/dl, po 60min.-66,10 mg/dl, po 120min.-63,61 mg/dl.
    Czy warto zrobić dokładniejsze badania do dalszej diagnostyki i do jakiego specjalisty się zgłosić? Nie choruję przewlekle na żadne choroby, jedyne co to anemia z niedoboru żelaza (praktycznie od wieku nastolatki). Z góry dziękuję za odpowiedź. Pozdrawiam!

  14. Pani Doktor, jakie Pani by zaleciła badania dodatkowe i do jakiego lekarza należy się zgłosić z wynikami krzywej glukoza na czczo 89, insulina 5,76; wyniki po 1 godzinie po obciążeniu 75g glukozą glukoza 65, insulina 24,57; wyniki po 2 godzinach glukoza 70, insulina 13,66. W poprzednich latach krzywa cukrowa również wychodziła spadkowa (wyniki glukozy 93, 78, 70). Rano mierząc glukometrem cukier we krwi 95-97 (jeśli poprzedniego dnia biegałam), 100-105 (nie biegała poprzedniego dnia). 2 godziny po posiłku cukier przeważnie 110-120. Przyjmuję euthyrox 37,5 ze względu na niedoczynność tarczycy i mam 2 małe torbiele na tarczycy.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam

    • Tutaj mamy hipoglikemię. W takiej sytuacji należy udać się do diabetologa celem ustalenia dalszego postępowania, które lekarz wyznaczy po dokładnym zbadaniu Pani i po zebraniu od Pani wywiadu. Pozdrawiam cieplutko i życzę dużo zdrowia :).

  15. Pani doktor miałem zrobiony test ogtt
    Glukoza na czczo 86mg/dl glukoza po 1 h 154 mg/dl po 2 h 86 mg/dl
    insulina na czczo 7,86 mU/l po 1 h 69,75 mU/l po 2 h 43,59 mU/l
    Czy to insulinooporność ? Do jakiego lekarza dalej się powinienem zgłosić Endokrynolog Czy diabetolog?
    Z góry dziękuje za odpowiedź

    • W badaniach krwi nie widać insulinooporności. Jeśli Pan źle się czuje lub ma problemy z masą ciała to zachęcam do wizyty u endokrynologa. Pozdrawiam serdecznie 🙂

  16. Pani Doktor, bardzo proszę o interpretację wyników i wskazówki. Jestem już na diecie z niskim IG. Wyniki na czczo/ po 1h/ po 2h.
    Glukoza (mmol/l) 5,38/ 11,45/ 6,35. Insulina (uIU/ml) 5,5/ 40,9/ 50,7.
    Badanie w ubiegłym roku również wskazało wzrost insuliny po 2h. Glukoza na czczo praktycznie od zawsze w granicach górnej normy, albo tuż za.

    • Dzień dobry Pani Edyto! Dziękuję za kontakt. Pełna interpretacja jest możliwa po szczegółowym wywiadzie: związanym z prowadzonym stylem życia, stosowaną dietą oraz po powtórzeniu i ewentualnym rozszerzeniu badań.Do czego oczywiście zachęcam. Pozdrawiam cieplutko!:-)

  17. Dzien dobry. Wyniki
    Glukoza na czczo 74
    Po godz 140
    Po 2 godz 86
    Insulina na czczo 45
    Powtorne badanie insulina 27
    Po scislej diecie glodowej niemal insulina 14. Lekarz nie chce ingerować po za zaleceniem diety zdrowej, endokrynolog temat zbywa. Czym to leczyć?

    • Dzień dobry, w takim przypadku należy Pana zbadać, zebrać szczegółowy wywiad i ocenić wyniki badań, bo bez badania przedmiotowego jest trudno cokolwiek powiedzieć. Pozdrawiam cieplutko i życzę dużo zdrówka ☺

  18. Dzień dobry, czy mogłabym Panią prosić o pomoc w interpretacji wyników? Będę bardzo wdzięczna.
    Hej,
    Bardzo proszę o interpretację wyników. O ile wyniki krzywej cukrowej są w normie to nie bardzo potrafię zinterpretować wynik krzywej insulinowej.
    Insulina przed obciążeniem 4,1 przy normie do 24
    Po godzinie 66
    Po 2 godzinach 49,8
    pozdrawiam serdecznie

    • Dzień dobry, interpretacja badań zależy jeszcze od krzywej cukrowej. Natomiast tak mówiąc ogólnie, to krzywa insulinowa u Pani nie budzi jakiś niepokojących podejrzeń, jednak należy ją zinterpretować z krzywą cukrową, sama insulina to jednak za mało. Do pełnej oceny Pani stanu należałoby Panią zbadać, zebrać szczegółowy wywiad i zinterpretować wyniki badań. Pozdrawiam cieplutko ☺

  19. Dzień dobry. Pani doktor bardzo bym prosiła o interpretacje wyniku testu ogtt : glukoza 91/ po 1h 94/ po 2h 89
    insulina 8/ po 1 h 55 / po 2h 34
    czy to insulinoopornosc?
    pozdrawiam serdecznie

Skomentuj Krzywa Anuluj odpowiedź

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.