Cukrzyca to choroba przewlekła, która wymaga leczenia farmakologicznego i zaangażowania w codzienną samokontrolę. Według szacunków, w Polsce zmaga się z nią 3 miliony osób, a kolejne 5 milionów ma stan przedcukrzycowy. Właśnie dlatego edukacja przy chorobie cukrzycy odgrywa kluczową rolę. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, jak ważnym elementem terapii jest edukacja diabetologiczna.

Kampania „Choroby przewlekłe i cywilizacyjne”

Ostatnio miałam przyjemność wziąć udział w kampanii „Choroby przewlekłe i cywilizacyjne”. Jej celem jest szerzenie wiedzy na temat najczęstszych schorzeń współczesnego świata i ich wpływu na życie. W ramach tej inicjatywy powstał specjalny magazyn edukacyjny z wypowiedziami specjalistów oraz osobami dzielącymi się własnymi doświadczeniami. Znalazł się tam mój tekst na temat edukacji przy chorobie cukrzycy. Zachęcam do zapoznania się z całym materiałem, aby poznać interesujące teksty wartościowych autorów.

Link: https://issuu.com/mediaplanetpl/docs/1448_jak_y_z_cukrzyc_-_grudzie_2024/16

Cukrzyca typu 1 vs. cukrzyca typu 2 – czym się różnią?

Tak naprawdę obie formy cukrzycy prowadzą do podwyższonego poziomu glukozy we krwi, ale ich przyczyny i mechanizmy się od siebie różnią. Cukrzyca typu 1 pojawia się przede wszystkim u dzieci i młodych dorosłych. Jej źródłem jest autoimmunologiczny atak na komórki trzustki, które produkują insulinę. Niestety osoby z tym typem cukrzycy są całkowicie zależne od podawania insuliny po jej zdiagnozowaniu.

Z kolei cukrzyca typu 2 rozwija się wolniej. Dotyka głównie osoby starsze, choć coraz częściej diagnozuje się ją także u młodszej grupy zmagającej się z nadwagą lub otyłością. W tym przypadku trzustka wciąż produkuje insulinę, ale organizm nie potrafi jej wykorzystać (tzw. insulinooporność). Leczenie polega na zmianie stylu życia, redukcji masy ciała oraz stosowaniu leków doustnych lub iniekcyjnych w formie podskórnej terapii.

Jak edukować młode osoby, które ignorują pierwsze symptomy cukrzycy?

Nie ulega wątpliwości, że coraz większa liczba młodych ludzi trafia do lekarzy ze świeżo rozpoznaną cukrzycą typu 2 lub stanem przedcukrzycowym. Wczesne objawy cukrzycy typu 2, takie jak zmęczenie, nadmierne pragnienie często bywają bagatelizowane. Żeby dotrzeć do tej grupy i ją uświadomić, potrzeba narzędzi, które trafią do ich stylu życia i sposobu myślenia – taki urok naszych czasów.

Nowoczesne technologie, takie jak aplikacje do monitorowania glikemii czy analiza składu ciała, mogą pomóc zobrazować stan zdrowia w przystępny sposób. Pokazanie, że redukcja masy ciała wpływa nie tylko na wygląd, ale także na poprawę wyników badań lub zmniejszenie wieku metabolicznego, działa motywująco na młodsze osoby. Kluczowe jest indywidualne podejście i zrozumienie trudności. Równie pomocne może okazać się wspólne wyznaczenie celów zdrowotnych przy pomocy specjalisty.

Dlaczego coraz więcej osób ma cukrzycę typu 2?

XXI. wiek to komputery i automatyzacja na każdym kroku. Ujmując prościej, to właśnie siedzący tryb życia, nieprawidłowa dieta i nadmierna masa ciała jest najczęstszą przyczyną cukrzycy typu 2. Dodatkowo wysoka kaloryczność i gęstość posiłków bogatych w cukry proste i tłuszcze nasycone sprzyja insulinooporności, stłuszczeniu wątroby i w konsekwencji wzrostowi masy ciała. Właśnie to zwiększa ryzyko rozwoju tego typu cukrzycy. Niestety, te nawyki są coraz częściej obserwowane są w coraz młodszych grupach pacjentów, w tym nastolatków i dzieci.

Co więcej, osoby ze stanem przedcukrzycowym często czują się zdrowo i nie dostrzegają zagrożenia ani pierwszych objawów. Dlatego edukacja w cukrzycy lub jej podejrzeniu ma kluczowe znaczenie. To moment, w którym można zatrzymać rozwój cukrzycy typu 2, wprowadzając zmiany w stylu życia i monitorując stan zdrowia.

Zależność między skokami cukru a rytmami hormonalnymi

Wahania poziomu glukozy we krwi nie są przypadkowe. Wiążą się z rytmem dobowym i cyklami hormonalnymi. U osób z cukrzycą, zwłaszcza typu 1, zakłócenia snu, nieregularne godziny posiłków i nocna praca mogą utrudnić kontrolę glikemii. Hormony takie jak kortyzol i hormon wzrostu, które są aktywne w czasie snu, mają wpływ na metabolizm glukozy. Dodatkowo brak snu wpływa na stężenie kolejnych hormonów, w głównej mierze inkretyn.

Z tego względu równie istotne co dieta czy farmakoterapia jest dbanie o rytm biologiczny, czyli regularność snu. Najlepiej spać 7–8 godzin na dobę i połączyć to ze stałymi godziny posiłków oraz unikaniem pracy zmianowej. Edukacja w zakresie rytmu dobowego to często pomijany, choć bardzo ważny aspekt terapii. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, jak wiele Polaków pracuje na nocnej zmianie.

Edukacja przy chorobie cukrzycy to fundament dobrego leczenia

Ostatecznie to właśnie wiedza pozwala zrozumieć chorobę, rozpoznać objawy hipoglikemii i hiperglikemii, odczytywać wyniki badań i reagować na zmiany w organizmie. Tylko Ty znasz siebie, a edukacja przy chorobie cukrzycy to coś więcej niż szkolenie. To istotny proces, który może być kilkuminutową lekcją, a komuś innemu towarzyszy przez całe życie, poma ki gając poprawić jakość życia i uniknąć powikłań.

Zintegrowanie leczenia z codziennością na poziomie medycznym i psychologicznym nie byłoby możliwe bez edukacji. To ona daje realną szansę na życie z cukrzycą bez lęku i ograniczeń.

Nie poddawaj się – świadomość to sprzymierzeniec

Życie z cukrzycą bywa wymagające, ale nie oznacza rezygnacji z marzeń, planów i aktywności. Dzięki odpowiedniej wiedzy, nowoczesnym metodom leczenia i wsparciu specjalistów można kontrolować chorobę i żyć pełnią życia. Edukacja przy chorobie cukrzycy nie jest jednorazowym wykładem, tylko procesem, który daje narzędzia do odzyskania kontroli nad zdrowiem. Nawet jeśli początki wydają się trudne, każdy mały postęp ma znaczenie. Nie rezygnuj w walce o lepsze jutro. Cukrzyca to wyzwanie, nie wyrok. Nie trać nadziei, ponieważ jesteś w stanie wygrać z tą chorobą każdego dnia.

Dużo zdrowia,
Doktor Lu