Glukometr pozwala na zbadanie stężenia glukozy we krwi w warunkach domowych. Jest to proste do wykonania badanie.
Lekarze diabetolodzy zalecają regularne badania glukometrem osobom, które mają zdiagnozowaną cukrzycę. Badania przeprowadzane w domu przy pomocy glukometru są też zalecane przy hipoglikemii reaktywnej, zwłaszcza, gdy źle się czujemy.
Rodzaje urządzeń do badania poziomu cukru
Mamy 2 rodzaje glukometrów, czy może raczej urządzeń, do domowego badania poziomu cukru we krwi:
Glukometr klasyczny
Do wykonania pomiaru potrzebna jest kropla krwi chorego, uzyskiwana poprzez nakłucie palca specjalną igłą glukometru.
Dodatkowym elementem jest pasek testowy – na niego nanosimy kroplę bezpośrednio z palca. Glukometr klasyczny może opierać się na jednej z dwóch metod badania:
1. Fotochemicznej – rejestrowane jest odbite światło i zmiana barwy pola testowego z kroplą krwi.
2. Elektrochemicznej – badane jest natężenie mikroprądu płynącego przez pole tekstowe z próbką krwi.
Badanie glukometrem klasycznym trwa ok. kilkadziesiąt sekund.
System z czujką (sensorem)
Jest to urządzenie, które umieszcza się w skórze (system naskórny – bardziej popularny) lub pod skórą (system podskórny – mniej popularny). Monitoruje ono poziom cukru we krwi przez cały czas, a wyniki są zapisywane automatycznie. Nie ma konieczności każdorazowego nakłuwania, niewielka część urządzenia (czujka działająca na zasadzie chipa) wkłuwana jest pod skórę chorego raz na kilka-kilkanaście dni i tam pobiera pomiary. Wyniki można odczytywać na smartfonie przy pomocy specjalnej aplikacji.
Takie systemy są dużo droższe niż tradycyjne glukometry, ale mają niewątpliwie taką zaletę, że w każdej chwili można sprawdzić poziom glikemii, np. czy cukier rośnie nam po posiłku. Wskazane są szczególnie przy cukrzycach typu 1.
Glukometr – granica błędu
Prawidłowe leczenie cukrzycy wymaga edukacji pacjenta co do obsługi glukometru, ale też do odczytu wyników. Glukometry mają granicę błędu oznaczaną jako:
- 15% dla poziomu cukru od 100 mg/dL,
- 15 mg/dL (nie 15 %) dla poziomu cukru powyżej 100 mg/dL.
To właśnie z powodu tej granicy błędu nie ma sensu monitoring glikemii przy pomocy glukometru przy insulinooporności czy w stanie przedcukrzycowym. Pomiary są sensowne w cukrzycy i w hipoglikemii reaktywnej.
Przygotowanie do badania glukometrem
Przed rozpoczęciem badania należy dokładnie umyć ręce wodą z mydłem i osuszyć czystym ręcznikiem. Nie należy dezynfekować palca np. alkoholem, ponieważ może to zaburzyć wynik.
Warto usiąść wygodnie przy stole, aby móc położyć na nie wszystkie potrzebne elementy (glukometr, pasek testowy) i mieć swobodę dla rąk. Pamiętajmy, że pasek testowy również musi być czysty, bez kurzu czy innych zabrudzeń.
Kiedy badać poziom cukru glukometrem?
Zasadniczo zależy to od tego, czy cukrzyca leczona jest lekami doustnymi czy insuliną. Mówimy o cukrzycy typu 2 (nie ciążowej).
Generalna zasada jest taka, że mierzymy glikemię na czczo i 2 godziny po głównych posiłkach (po śniadaniu, po obiedzie o po kolacji).
Na czczo oznacza, że badamy się po wstaniu – ale wynik oczywiście będzie zależał od tego, o której godzinie wstaniemy. Inny będzie poziom cukru o godzinie 6.00 czy 7.00, a inny gdy wstajemy o 10.00 (wyższy). Należy pamiętać, że im dłużej nie jemy śniadania, tym wyższy będzie cukier!
Jeżeli cukrzyca jest leczona dietą, mierzymy ją rzadziej niż gdy jest leczona tabletkami czy insuliną. Można powiedzieć, że im bardziej zaawansowana choroba, tym częściej należy mierzyć poziom cukru. Pomiary należy notować, aby zachować ich historię.
Normy krzywej glukozowej są takie, że glikemia jest najwyższa godzinę po posiłku, natomiast 2 godziny po posiłku ten poziom spada.
Czy można coś przekąsić / napić się między posiłkami?
Bardzo ważne jest to, aby nie podjadać pomiędzy posiłkami. Można natomiast pić płyny bezkaloryczne – to jest np. woda, kawa (bez mleka i cukru), herbata (niesłodzona).
Pamiętajmy, że rytm regularnych posiłków jest bardzo ważny.
Wyniki badania
Wyniki badania wyświetlają się na ekranie monitora glukometru lub – jeśli połączony jest z aplikacją – na naszym smartfonie. Glukometry pozwalają też na zapis historii pomiarów. Ilość zapisu w historii jest różna w zależności od producenta.
Jaki glukometr wybrać?
Jako lekarz nie mogę polecić konkretnego modelu czy producenta glukometru, ale mogę podać, na co zwrócić uwagę.
1. Dokładność pomiaru.
Przy wyborze warto kierować się dokładnością pomiaru (aby jak najmniej odbiegała od pomiarów laboratoryjnych) – poczytać opinie innych chorych czy opis w instrukcji danego urządzenia.
2. Historia wyników.
Istotne jest to, aby zapisywać historię pomiarów – im dłuższa historia, tym lepiej dla pacjenta i lekarza prowadzącego. Jeśli więc nie chcemy zapisywać wyników ręcznie w dzienniku, warto wybrać taki glukometr, który zapisuje dłuższą historię pomiarów.
3. Wyświetlacz.
Wyświetlacz powinien być czytelny, zwłaszcza dotyczy to osób starszych.
4. Możliwość połączenia z aplikacją.
Obecnie na rynku znajdziemy glukometry, które łączą się z odpowiednią aplikacją w smartfonie. Wyniki pomiarów możemy odczytywać na smartfonie. Są też automatycznie zapisywane w aplikacji. Jest to bardzo wygodnie rozwiązanie, stosowane chętnie zwłaszcza przez młodszych chorych.
Pozdrawiam cieplutko!
Doktor Lu.
Jestem zdania, że im prostszy glukometr i łatwiejsza obsługa, tym lepiej i dłużej nam służy. Od 4 lat mam polskiego Glucomaxxa i nie zamieniłabym go na żaden inny. Przed nim miałam kilka innych, droższych modeli i żaden z nich nie wytrzymał roku codziennego użytkowania.
Jeśli jest Pani zadowolona z Glucomaxxa to bardzo się cieszę, pozdrawiam serdecznie :).