Hipoglikemia reaktywna

24
26215
Jest to kolejne zaburzenie endokrynologiczno-diabetologiczne, z którym zgłaszają się pacjenci do lekarza.
Mamy kilka typów hipoglikemii, jednak najczęściej występuje hipoglikemia reaktywna idiopatyczna i właśnie ją poniżej będę omawiała.

1. Hipoglikemia poposiłkowa reaktywna – występuje po operacjach żołądka, np. bariatrycznych, resekcji (usunięcia) żołądka np. z powodu nowotworu czy krwawienia.
Może pojawić się już po 30 min. od spożycia posiłku.
W tej grupie pacjentów nie należy wykonywać testu obciążenia glukozą, ponieważ spadki glikemii mogą być tak bardzo szybkie i głębokie – na tyle, że grożą utratą przytomności. Jeżeli decydujemy się ze wskazań medycznych na taki test to powinien być on przeprowadzony w warunkach szpitalnych.

2. Hipoglikemia we wczesnej fazie cukrzycy typu 2 – wynika z nieprawidłowej pracy trzustki. Pojawia się od 3 do 5 godzin od spożycia posiłku.

3. Hipoglikemia reaktywna idiopatyczna  – występująca u osób zdrowych, która także wynika z nieprawidłowej pracy trzustki. Pojawia się od 2 do 5 godzin od spożycia posiłku.
Dodam jeszcze, że obserwujemy także hipoglikemię reaktywną u pacjentek z insulinopornością. Taką konstelację (hipoglikemia + insulinooporność) leczy się gorzej niż osobno występujące schorzenia. O insulinooporności napisałam książkę Insulinooporność – młodsza siostra otyłości. 5 kroków do wyleczenia , która jest kompendium najważniejszej wiedzy na ten temat, a wracając do hipoglikemii:

Kiedy należy przypuszczać, że możemy mieć hipoglikemię poposiłkową idiopatyczną?

Podam charakterystykę moich pacjentek:
– kobiety szczupłe lub z niewielką nadwagą,
– wiek 20 – 40 lat,
– niektóre po epizodzie znacznej utraty masy ciała,
– często w wywiadzie podające życie w napięciu oraz przepracowanie.

 

Najczęstsze objawy:

– drżenia rąk, poty, kołatanie serca,
– drętwienie kończyn,
– uczucie głodu,
– osłabienie, senność, zmęczenie,
– zawroty głowy,
– zaburzenia ostrości wzroku, mroczki,
– zaburzenia pamięci i koncentracji.

Kiedy występują objawy hipoglikemii poposiłkowej idiopatycznej:

1. Po obfitych posiłkach, które najczęściej zawierają węglowodany proste.
2. Po długiej przerwie między posiłkami.
3. Nie występują w nocy.

Dodam, że zjedzenie czegoś słodkiego powoduje ustępowanie objawów.

 

Wracając do diagnostyki:

Idealne warunki do rozpoznania tego schorzenia stwarza 5-godzinna krzywa cukrowa, dlatego, że najczęstszy spadek glikemii obserwujemy pomiędzy 2-5 godziną testu. Krzywa cukrowa 5-godzinna jest długa, pacjent może bardzo źle się poczuć, może dojść do omdlenia, dlatego jest ona wykonywana tylko w warunkach szpitalnych.

Co zatem zrobić w warunkach ambulatoryjnych, aby rozpoznać to zaburzenie?

Należy wykonać ambulatoryjnie 2-godzinną krzywą cukrową (ale jeszcze lepiej krzywą glukozowo-insulinową, czy też zwaną przez pacjentów krzywą cukrowo-insulinową). Lepiej jest wykonać krzywą glukozowo-insulinową, ponieważ możemy ocenić, czy występuje insulinoporność lub hiperinsulinizm – o tym pisałam w artykule Co to jest insulinooporność? Czym jest hiperinsulinizm?

 

Pragnę zwrócić uwagę na odpowiednie przygotowanie do tego testu, o czym pisałam w artykule JAK PRZYGOTOWAĆ SIĘ DO TESTU OBCIĄŻENIA GLUKOZĄ (OGTT 75G)

Pacjenci podczas krzywej cukrowej popełniają najczęściej dwa błędy:

– pomiędzy pobraniami krwi chodzą (a powinni siedzieć)
– nie zabierają z domu kanapki, aby po drugim pobraniu krwi zaraz coś zjeść. Skutkuje to u pacjentów predysponowanych m.in. bardzo złym samopoczuciem i stanami przedomdleniowymi.

Rozpoznanie, czyli odpowiedź na pytanie, czy pacjent cierpi na hipoglikemię reaktywną,  jest oczywiste na podstawie stwierdzenia:
– glukozy w 60 minucie testu OGTT <70mg/dl, lub
– glukozy w 120 minucie testu OGTT <70mg/dl.

2-godzinna krzywa cukrowa nie zawsze uwidoczni spadek glikemii poniżej 70mg/dl, ale gdy widzimy znaczący spadek glikemii po podaniu (wypiciu) glukozy, możemy z dużym prawdopodobieństwem podejrzewać to schorzenie. Podaję przykład takiej krzywej:

– glukoza na czczo 99 mg/dl
– glukoza w 60min 100mg/dl
– glukoza w 120min 73mg/dl.

Jeżeli dodatkowo pacjent podaje charakterystyczne objawy hipoglikemii reaktywnej, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że dany pacjent takie schorzenie posiada.

Jeżeli widzimy glikemię na czczo poniżej 70 mg/dl, to także należy przyjrzeć się bacznie gospodarce węglowodanowej (czyli pracy trzustki) u danego pacjenta.

Na koniec dodam, że jeżeli spadki glikemii są duże, należy to różnicować z innymi schorzeniami, np. insulinoma (jest to nowotwór trzustki produkujący insulinę), wtedy kierujemy pacjenta na hospitalizację, do referencyjnego ośrodka (czyli takiego, który zajmuje się takimi schorzeniami).

Leczenie

Dieta

Podstawą terapii są posiłki o niskim indeksie glikemicznym spożywane średnio co 3 godziny. W diecie należy uwzględnić przede wszystkim węglowodany złożone (m.in. kasze). Dodam, że czasami, np. u dzieci, zaleca się spożywanie posiłków nawet co 2 godziny.

 

Leki
Stosujemy dwa preparaty: akarbozę i metforminę.
Akarboza hamuje wchłanianie glukozy z przewodu pokarmowego, ale z uwagi na występujące po niej wzdęcia i gazy, nie jest to preparat chętnie stosowany przez pacjentów.
Metformina obniża wyrzut insuliny w odpowiedzi na spożyty pokarm, zatem zmniejsza ryzyko wystąpienia hipoglikemii.
Mimo, że oba te preparaty wykazują skuteczność w praktyce klinicznej, nie są one zarejestrowane do leczenie ww. schorzenia. Wynika to głównie z faktu, że celem rejestracji potrzebne są badania kliniczne na dużej populacji pacjentów, a to wiąże się z ogromnymi kosztami.

Monitorowanie

Ważne, aby osoby, które mają hipoglikemię reaktywną, posiadały glukometr i zawsze, gdy źle się czują, mierzyły sobie glikemię. Jeżeli taka hipoglikemia wystąpi, należy zastanowić się, co jedliśmy na dany posiłek i o której godzinie spożywaliśmy ten posiłek. Należy to zapisać, aby potem móc to omówić na kontroli lekarskiej.

Bądź na bieżąco!


@okiem_doktor_luizy


FB/okiemdoktorluizy/

Poprzedni artykułGrzyby – produkt zalecany czy szkodliwy?
Następny artykułJod promieniotwórczy 131I (radiojod) – co powinniśmy wiedzieć o leczeniu nim?

24 KOMENTARZE

    • W ciąży nie należy dopuszczać do hipoglikemii. Powinna Pani mieć zbilansowaną dietę i mierzyć glikemię. Oczywiście trzeba wykluczyć też inne przyczyny endokrynologiczne hipoglikemii min. niedoczynność tarczycy czy niedoczynność kory nadnerczy. Pozdrawiam serdecznie!

  1. krzywa glukozowa: 97-88-85

    insulinowa: 12-32-64

    hiperinsulinizm jest, ale czy mam hipoglikemię reaktywną? mam jej objawy przy braku diety, szczególnie nerwowość i brak logicznego myślenia przy głodzie.

    • Hipoglikemii reaktywnej nie ma, ale zwraca uwagę tzw. płaska krzywa. Proszę zgłosić się do endokrynologa-diabetologa. Pozdrawiam cieplutko i życzę dużo zdrówka 🙂

  2. Dzień dobry Pani Doktor, bardzo fajny blog z rzetelnymi informacjami!!
    Krzywa glukozowa: 84-56-79
    Wszystko co Pani napisała w charakterystyce pacjentki to ja.
    Jeśli chodzi o objawy to nie mam żadnych, poza tym, że muszę jeść naprawdę bardzo regularnie bo inaczej odczuwam duży głód i duże zmęczenie bez powodu (które udało mi się opanować zmieniając dietę i wykluczając cukier oraz białą mąkę, intuicyjnie, jeszcze przed wykonaniem badań).
    Czy powinnam drobić krzywą glukozowo-insulinową i z tym kompletem wyników udać się do lekarza? Nie do końca rozumiem różnicę między tą hipoglikemią reaktywną a insulinoopornością.
    Pozdrawiam serdecznie!

    • Jeżeli Pani się dobrze czuje i nie ma objawów, to wystarczy krzywą pokazać lekarzowi pierwszego kontaktu. Natomiast jeżeli będzie miała Pani jakieś dodatkowe objawy, to wtedy należy udać się do diabetologa. Pozdrawiam serdecznie ☺️

  3. Dzień dobry.
    Pani Doktor, mój mąż od dłuższego czasu bardzo źle się czuje, wiek 42 lata, bez wcześniejszych chorób, wysporotwany i zapracowany mężczyzna . Wizyty u różnych lekarzy specjalistów i szukanie przyczyny złego samopoczucia:bóle głowy codziennie, do tego dochodziło słabe widzenie, słabość zwłaszcza w ciągu dnia, często ok. 5rano. Wieczorem jest znacznie lepiej. Trafiło Amy do lekarza diabetologa, który po wynikach badania – krzywa cukrowa i insulinowa stwierdził hipoglikemię reaktywną. Drugi miesiąc przyjmowania leku z grupy metformina, jedyne co ustąpiło to problemy z widzeniem. Szukamy dalej przyczyn złego samopoczucia. I ciągle nic..

    • Złe samopoczucie może wynikać z szeregu rzeczy, więc jeżeli mąż był już u diabetologa, ale po wdrożeniu leczenia nadal źle się czuje, to proponuję ponowną wizytę u specjalisty, żeby ocenił, czy nie ma innych przyczyn, które powodują, że mąż źle się czuje. Pozdrawiam cieplutko 🙂

  4. Dzień dobry
    Moja krzywa glukozowa: 85-63-80, a insulina 4,8-29,6-19,1. Czuje się zupełnie dobrze, poza sennością po dużym obiedzie. Mam zapisaną przez lekarza metmorfine 500. Krzywa była robiona jako jedno z wielu badań w klinice niepłodności, inaczej bym jej nie wykonywała. Mam wątpliwości co do brania tej metmorfiny. Czy jej branie będzie uzasadnione? Dodam, że nie mam policystycznych jajników ani nie cierpię na otyłość. Pozdrowienia.

    • Na podstawie krzywej cukrowej można powiedzieć, że podstawą są posiłki regularne o niskim indeksie glikemicznym i nieprzejadanie się. Celem odpowiedzi, czy Pani musi brać metforminę czy nie, musi Pani udać się do lekarza, który Panią zbada, zbierze wywiad i zinterpretuje wyniki badań. Pozdrawiam serdecznie ☺️

  5. Dzień dobry,

    Proszę o pomoc w interpretacji wyników:
    Test obciążenia 75g glukozy na czczo i po 2h: 74,3 -> 30,1
    Insulina po 75 g glukozy po 2h: 3,95 -> 11,1
    Dodatkowo mam niedoczynność tarczycy i chorobę hashimoto.
    Będę wdzięczna za pomoc.

    • Dzień dobry, w drugiej godzinie testu mamy do czynienia z hipoglikemią. Proszę zgłosić się do diabetologa. Pozdrawiam serdecznie 🙋‍♀️

  6. Dzień dobry,

    będę wdzięczna za wskazówkę, czy dane wyniki krzywej glukozowo insulinowej są niepokojące.
    Glukoza: 93 (na czczo), 87 (po godzinie), 97 (po dwoch)
    insulina: 12.3 (na czczo), 47.2 (po godzinie), 37.2 (po dwoch).

    pozdrawiam i dziękuję za ten artykuł!

    • Dzień dobry, to zależy w jakim Pani jest wieku, ile Pani waży, jakie Pani ma choroby współistniejące oraz objawy, ponieważ sama krzywa to nie wszystko. Dlatego proszę skontaktować się z lekarzem, który Panią zbada, zbierze wywiad i oceni, jakie będzie dalsze postępowanie. Pozdrawiam cieplutko 🙂

  7. Witam 🙂
    będę wdzięczna za podpowiedź, czy to już hipoglikemia reaktywna? Występują u mnie objawy – głównie zmęczenie, osłabienie i przejściowe zaburzenia widzenia
    Glukoza na czczo 74, po 1h. – 90, po 2 h-71
    Insulina na czczo – 2,9, po 1 h.-24,1 ; po 2 h – 12,1
    Pozdrawiam 🙂

  8. Witam 🙂
    będę wdzięczna za podpowiedź, czy to już hipoglikemia reaktywna? Występują u mnie objawy – głównie zmęczenie, osłabienie i przejściowe zaburzenia widzenia
    Glukoza na czczo 74, po 1h. – 90, po 2 h-71
    Insulina na czczo – 2,9, po 1 h.-24,1 ; po 2 h – 12,1
    Pozdrawiam 🙂

    • Dzień dobry, prawdopodobnie jest to hipoglikemia reaktywna, natomiast żeby mieć 100% pewności, musimy mieć też insulinę do krzywej cukrowej. Pozdrawiam cieplutko 🙂

  9. Dzień dobry,
    Czy istnieje ryzyko hipoglikemii relatywnej? Ciężko mi ocenić z uwagi na brak norm referencyjnych przy wynikach morfologii (jedynie dla glukozy na czczo od 74)
    Wyniki krzywej:
    95-69-60 (mg/dl) Glukoza
    5,3-114-9,5 (ulU/ml) Insulina

    Byłabym wdzięczna o informacje czy tego typu wyniki wymagają konsultacji z lekarzem?

    Pozdrawiam

    • Dzień dobry. Jeżeli czuje się Pani dobrze, nic Pani nie dolega, to nie trzeba tego konsultować z lekarzem. Taki wynik może jeszcze mieścić się w normie. Natomiast jeżeli czuje Pani dolegliwości, to proszę o kontakt z lekarzem. Pozdrawiam cieplutko 🙋‍♀️

  10. Dzień dobry,
    bardzo ciekawy blog.
    Proszę o pomoc w zinterpretowaniu wyniku i skierowanie do odpowiedniego lekarza:
    Glukoza: 81,58mg/dL, po 1h -80,54, po 2h – 50,33
    Insulina: 6,155ulU/mL, po 1h – 36,35, po 2h – 6,491.
    Podczas testu obciążenia glukozą samopoczucie bardzo dobre.
    Z objawów zauważonych u siebie to jedynie wilczy apetyt na słodkości.

    • Dzień dobry. Interpretacja wyników badań zależy od badania pacjenta oraz zebranego wywiadu. Ten test pokazuje nam pewną nadreaktywność trzustki na podanie wysokiego stężenia glukozy. Natomiast jeżeli mamy doszukiwać się jakiś problemów, to bez zbadania pacjenta zebrania wywiadu same wyniki tego nam nie powiedzą. Pozdrawiam serdecznie ☺.

Skomentuj Broszka Anuluj odpowiedź

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.