Post przerywany (dieta IF)

29
48317

Post przerywany, oznaczany skrótem IF – z ang. Intermittent Fasting = przerywane głodzenie, to sposób żywienia, który w ostatnich latach jest bardzo popularny. Polega on na tym, że mamy określone godziny spożywania posiłków i określone godziny poszczenia.
Badania naukowe, które są przedstawiane w artykułach publikowanych w PubMed (internetowej bibliotece dla lekarzy z całego świata) pokazują, że taki post przerywany jest bardzo obiecujący, ponieważ widoczny jest spadek masy ciała, spadek zapalenia ogólnoustrojowego i wiele potencjalnych korzyści zdrowotnych.

Ile pościmy, a ile jemy w IF?

Są różne protokoły postu przerywanego. Najpopularniejszy to protokół 16/8 czyli 16 godzin postu, 8 godzin jedzenia. W czasie tych 8 godzin najlepiej zjadać 3 posiłki (to jest sugerowana ilość, choć można też 2), w jednym z dwóch wariantów: o normalnej swojej kaloryczności lub o zmniejszonej kaloryczności.

Inne popularne protokoły to: 18/6 – wówczas najlepiej spożywać 2-3 posiłki, 20/4 – sugerowane spożycie to 1-2 posiłki.

Są też protokoły całodzienne tj. 24 godz. postu, a następnie 2-3 dni normalnego żywienia. W praktyce przekłada się to na schemat: 2/5 dni, tj. 2 dni w tygodniu pościmy (nie jeden dzień po drugim, lecz 2 wybrane dni w tygodniu), a 5 dni jemy normalne, regularne posiłki lub też 3/4 dni, czyli 3 dni w tygodniu pościmy (nie jeden po drugim), a 4 dni jemy. Przez regularne, normalne żywienie rozumiemy 4-5 posiłków.

Wybór protokołu powinien nastąpić po konsultacji z lekarzem i jest do opracowania z dietetykiem, więcej o tym piszę w dalszej części artykułu.

Co się dzieje w „otyłej” tkance

Musimy uzmysłowić sobie, że w tkance tłuszczowej osoby otyłej produkowane są różne hormony. Nazywamy je inkretynami. Większość z nich ma działanie prozapalne, czyli wywołuje zapalenie metoboliczne w organizmie. To jest szkodliwe dla wszystkich narządów w ciele, ponieważ jest to rodzaj wewnętrznego zapalenia organizmu.

Dlaczego tak dobrze działa IF?

Jeśli przez 8 godzin jemy posiłek, to przez 8 godzin glukoza jest dostarczana do naszego organizmu. Następnie przez 16 godzin nie dostarczamy organizmowi glukozy.

Co się wtedy dzieje?

Organizm zaczyna zużywać tkankę tłuszczową jako źródło energii dla swoich wszystkich tkanek. Powstają w tym procesie ketony. Trochę można ten proces porównać do tego, jakbyśmy wchodzili na dietę ketogeniczną, ale nie taką jak pełna dieta ketogeniczna, lecz minimalnie ketogeniczną. Ta niewielka ketogeneza jest bardzo korzystna dla wielu struktur, w tym dla mózgu.

Zwiększenie liczby ketonów powoduje m.in.:

  • obniżenie poziomu insuliny,
  • obniżenie poziomu glukozy,
  • obniżenie stężenia IGF-1 (Insulinopodobny czynnik wzrostu – hormon produkowany w wątrobie, zbudowany podobnie jak insulina).

Spójrzcie na schemat:


Adipocyt (komórka tłuszczowa, czyli nasz tłuszczyk), zaczyna produkować więcej ADIPONEKTYNY, a mniej LEPTYNY.
Adiponektyna powoduje, że szybciej chudniemy i jest produkowana w tej sytuacji (postu przerywanego) w większej ilości, a leptyna to hormon, który nasila otyłość, dlatego im mniej mamy leptyny, tym znacznie lepiej dla naszego organizmu, żeby schudnąć.

Wady IF

  • zły nastrój (szczególnie na początku diety)
  • zmęczenie
  • zawroty głowy

Zalety IF

  • spadek poziomu insuliny
  • spadek poziomu glukozy
  • spadek poziomu IGF-1
  • spadek czynników zapalnych (produkowanych przez komórki tłuszczowe
  • wzrost ogólnych sił życiowych, żywotności,
  • poprawa funkcji systemu nerwowego, w tym mózgu,
  • większa odporność na stres,
  • oprawa działania funkcji mitochondriów i naprawa DNA,
  • obniżenie ciśnienia tętniczego,
  • obniżenie cholesterolu,
  • obniżenie częstotliwości rytmu serca poprzez pobudzenie układu przywspółczulnego.

Przeciwwskazania do diety IF

  • hipoglikemia reaktywna,
  • cukrzyca typu 2,
  • cukrzyca typu 1,
  • osoby starsze (wzrost ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, arytmii, udaru, a także upadku),
  • osoby ciężko chore,
  • dzieci,
  • ciąża i karmienie piersią,
  • osoby ciężko pracujące,
  • zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia),
  • niska masa ciała (BMI < 18,5 kg/m2)

Jeżeli stosujemy dietę restrykcyjną, czyli obniżamy ilość kalorii w oknie żywieniowym, możemy liczyć się z zaburzeniami cyklu u kobiet i ze spadkiem testosteronu u mężczyzn.

Regularne i jakościowe posiłki – to bardzo ważne!

Bardzo ważne jest, aby posiłki były regularne, o stałych porach, żeby nie podjadać między posiłkami oraz oczywiście, aby były o określonym składzie, aby było to tzw. „good quality food” – jedzenie odpowiedniej jakości. Powinny zawierać antyoksydanty, kwasy Omega-3, kwasy Omega-6, cynk, resweratrol. W diecie powinny znajdować się m.in. warzywa, owoce, kasze, kurkuma, oleje tłoczone na zimno, rośliny strączkowe.

Dieta IF – zadanie dla lekarza czy dietetyka?

Bardzo ważna jest współpraca między lekarzem a dietetykiem. Takiej współpracy brakuje w naszej rzeczywistości w poradniach endokrynologiczno-dietetycznych, a moim zdaniem takie zespoły terapeutyczne by się przydały. One oczywiście działają, ale zwykle przy klinikach, dużych ośrodkach.

Dlaczego to jest takie ważne?

Ponieważ o tym, czy można zastosować post przerywany, czy nie, czy nie zaszkodzi on zdrowiu pacjenta, decyduje lekarz po zbadaniu pacjenta, ocenie jego wyników badań, wywiadzie. Natomiast samo prowadzenie postu przerywanego powinno się skonsultować z dietetykiem, aby dobrze dobrać kaloryczność, odpowiednią jakość produktów. Dietetyk rozpisuje zalecenia dobrane indywidualnie do pacjenta.

Jeśli pacjent nie ma dostępu do takiego zespołu lekarz-dietetyk w jednym ośrodku, najlepsze, co może zrobić, to wziąć sprawę w swoje ręce i pamiętać o tym, aby skonsultować wprowadzenie diety IF najpierw z lekarzem, a następnie z dietetykiem.

Pory posiłków

Z mojego doświadczenia wynika, że dużo lepiej jest, abyśmy czas spożywania posiłków przypadał w pierwszej części dnia, a nie w drugiej, np. w godz. 7.00-15.00 lub 8.00-16.00, a nie 12.00-20 czy jeszcze później. Jest to pod względem gospodarki węglowodanowej, czyli mechanizmu pracy trzustki, dużo korzystniejsze. Innymi słowy jedzmy śniadania, nie jedzmy kolacji. 

Jak długo można prowadzić post przerywany?

Jeżeli dobrze się czujemy, badania są w normie, to taki post może stać się naszym stylem życia, na co dzień, bez założonych ograniczeń czasowych. Wiadomo, że od czasu do czasu mogą pojawić się jakieś odstępstwa od takiego żywienia, np. wyjazd na wakacje, czy nieprzewidziane okoliczności. Prawdopodobnie wydaje się, że nie ma przeciwwskazań do tego, aby prowadzić dietę IF w sposób ciągły. Piszę prawdopodobnie, ponieważ na to wskazują przeprowadzone badania naukowe, nie ma natomiast jeszcze wyników dużych badań klinicznych.

Konkluzja

Kiedyś, wiele lat temu wydawało się, że takie głodówki raz – dwa razy w tygodniu są dla człowieka niekorzystne. Obecnie badania nad dietą IF pokazują, że jednak jest to korzystne. To też pokazuje nam, jak nasza wiedza jako lekarzy czy społeczeństwa w ogóle zmienia się jeśli chodzi o diety – gdy mamy nowe badania, pojawia się nowe spojrzenie.

I to jest piękne w medycynie 🙂

Doktor Lu.

Piśmiennictwo
1. Malinowski B, Zalewska K, Węsierska A, et. al. Intermittent Fasting in Cardiovascular Disorders-An Overview .Nutrients. 2019 Mar 20;11:673
2. Johnstone A. Fasting for weight loss. An effective strategy or latest dieting trend? Int. J. Obes. 2014;39:727–73
3.Harvie M., Howell A. Potential benefits and harms of intermittent energy restriction and intermittent fasting amongst obese, overweight, and normal weight subjects—A narrative review of human and animal evidence. Behav. Sci. 2017;7:E4
4.Bhutani S., Klempel M.C., Berger R.A., Varady K.A. Improvements in Coronary Heart Disease Risk Indicators by Alternate-Day Fasting Involve Adipose Tissue Modulations.Obesity.2010;18:2152–2159
5.Patterson R.E., Sears D.D. Metabolic Effects of Intermittent Fasting. Annu. Rev. Nutr.2017;37:371–393
6.Bronwen M., Mattson M.P., Maudsleya S. Caloric restriction and intermittent fasting: Two potential diets for successful brain aging. Ageing Res. Rev. 2006;5:332–35
7.Mattson MP, Longo VD, Harvie M. Impact of intermittent fasting on health and disease processes.Ageing Res Rev. 2017 ;39:46-58

Bądź na bieżąco!


@okiem_doktor_luizy


FB/okiemdoktorluizy/

Poprzedni artykułNowe logo – Doktor Lu
Następny artykułCzy po 20 latach możliwe jest odstawienie insuliny?

29 KOMENTARZE

  1. Czy lecząc insulinooporność i hiperinsulinizm mogę korzystać z głodówek bądź wydłużania przerw między posiłkami? Dodam, że przyjmuję Glucophage XR 1000 mg do kolacji.

  2. W w trakcie postu przerywanego 16:8 mogę zrobić w badanie na glukoze z obciazeniem w trakcie trwania czasu postu? Tzn rano a jem między 12-20?

    I czy ten rodzaj postu mozna prowadzic tylko od pon do piątku? A w weekend jedzenie zaczynać wcześniej? Jak wplywa to na organizm taki harmonogram tygodnia ? Czy to nie za duze szoki?

    • Krzywą cukrową można wykonać w czasie postu, natomiast należy o tym poinformować lekarza. Jeśli chodzi o post od poniedziałku do piątku, to jednak jest dysregulacja i zaskoczenie dla organizmu. Generalnie powinno się trzymać postu. Może Pani spróbować, zobaczyć, jak się będzie Pani czuła. Może być ciężko wrócić do postu.

  3. Póki co mój organizm bez jedzenia jest w stanie wytrzymać nawet 13 godzin. Staram się w tym czasie uzupełniać płyny. W moim przypadku około 1 litra płynów w tym czasie. Kolację spożywam około 18:30, niezbyt obfitą. Potwierdzam, że w ciągu dnia, podczas postu, pojawia się senność, w godzinach popołudniowych osłabienie. Zauważam już pierwszy spadek masy ciała. Lepiej się wysypiam. Rano mam więcej energii i więcej spokoju, więc zdecydowanie pozytywnie wspomniana dieta wpływa na układ nerwowy. Oby tak dalej

  4. Bardzo dziękuję, Pani Doktor za Pani artykuł, który zainspirował mnie do zastosowania tej diety. To również Pani Doktor sukces! Oczywiście na bieżąco będę relacjonował postępy.

  5. Czy mogę stosować post przerywany chorując na Gravsa Basedowa?? Dodam, ze tsh od kilku msc mam w normie ale wciąż zazywam thyrozol w dawce 5 mg

    • Raczej nie powinno być problemu, ale aby odpowiedzieć wiążąco na to pytanie, należałoby zbadać Panią / Pana, zebrać szczegółowy wywiad, ocenić wyniki badań, decyzja powinna być podjęta w uzgodnieniu z lekarzem prowadzącym.

  6. Dzień dobry, mam pytanie odnośnie stosowania IF w SIBO? Jakie jest Pani zdanie? Ponieważ spotykam się z różnymi opiniami w tym przypadku.
    Pozdrawiam

    • Dzień dobry, w niektórych przypakach SIBO można stosować IF, w niektórych nie. Wszystko zależy od indywidualnego przypadku. Celem odpowiedzi na pytanie należałoby więc zebrać szczegółowy wywiad, przeprowadzić badanie, ocenić wyniki. Pozdrawiam!

  7. Czy post przerywany będzie dobry gdy mam podwyższoną glukozę na czczo, czy dobre będą godziny 9-17 i trzy posiłki. Wieczorem 2 godz po jedzeniu mam cukier niższy ok. 100-1006 a rano 116 i nic nie jem

    • Raczej wydaje się, że nie powinno być przeciwwskazań, natomiast aby wiążąco odpowiedzieć należałoby zebrać szczegółowy wywiad, zbadać Panią, ocenić wyniki badań. Pozdrawiam serdecznie!

  8. Dzień dobry, chciałabym podpytać, gdyż zastanawiam się nad wprowadzeniem IF. Pracuję w trybie zmianowym. Kiedy mam dniówkę (7-19) mogłabym jeść w godzinach 7-15 lub 7-17, jednak następnego dnia gdy mam dyżur nocny (19-7) co zrobic? Czy należałoby każdego dnia wstawać o tej samej godzinie – w wolne dni lub przed nocką z reguły śpię trochę dłużej niż do 5 🙂 i właśnie fakt dyżuru nocnego – jak przetrwać dyżur kończąc jedzenie o 17, a różnie to bywa w szpitalu, czasem pracy w nocy jest dużo, ciężki dyżur.. Z góry dziękuję za odpowiedź!

    • Dzień dobry, jest to trudna sytuacja. Należałoby zebrać szczegółowy wywiad, przeanalizować rytm snu i czuwania, zbadać Panią, ocenić wyniki badań i dopiero można by coś więcej powiedzieć. Na pewno nie sytuacja jest bardzo specyficzna. Pozdrawiam cieplutko!

  9. Stosuję IF 6/18 od dwóch lat. Nie wybrzmiało to w tym artykule, a jest to ważne. Jeżeli trzymamy się stałych godzin okna żywieniowego, czyli zawsze zaczynamy i kończymy jedzenie o tej samej porze to zanika uczucie głodu w trakcie okna postu. U mnie pojawiało się to zjawisko po około miesiącu stosowania IF. Organizm jakby „wiedział” że w danym przedziale czasowym nie ma szans na pokarm, więc zaprzestaje wysyłać uczucie głodu. Uwaga: bardzo ważna jest dyscyplina. Gdy tylko któregoś dnia złamiemy reguły dot. stałych godzin, to potem przez kilka dni organizm potrafi wrócić do wysyłania uczucia głodu w trakcie postu. Reasumując jeżeli chcesz mieć święty spokój i nie czuć głodu to odpuść sobie weekendowe luzowanie zasad itp. Można oszukać dietetyka, ale nie da się oszukać własnego organizmu.

    • Oczywiście, trzymamy się stałych godzin okna żywieniowego, to jest bardzo słuszna uwaga. Może nie wybrzmiało to w tym artykule wystarczająco, oczywiście ma Pan rację. Pozdrawiam cieplutko

  10. Dzien dobry, po wielu latach yo-yo (za kazdym razem chudne 10/15kg i wracam do poprzedniej wagi) chce sprobowac diety IF. Dodam, ze wyniki krwi mam w normie. Czy ta dieta moze pomoc w ograniczeniu apetytu na slodycze? Jestem uzalezniona od cukru i to wlasnie przez slodycze wlasnie za kazdnym razem wracam do wagi wyjsciowej. Drugie pytanie: czy moge uzywac stewii albo erytrolu czy lepiej nie dodawac slodzikow do posilkow? Z gory dziekuje za pomoc.

    • Odpowiednie żywienie powinno zmniejszać naszą ochotę na słodycze – czasami to jednak za mało. Lepsza jest stewia i erytrol niż słodziki. Pozdrawiam cieplutko :).

  11. Witam, zacząłem zrzucanie wagi w maju 2021, najpierw przez ograniczenie kalorii i ruch. Byłem w 2 stopniu otyłości. Po pół roku zacząłem stosować protokół IF najczęściej 6/ 18 gdzie srart jest ok. 6 rano a koniec ok południa. Jestem na IF pół roku i zamierzam pozostać na stałe, ten styl żywienia jest uszyty podemnie gdyż od zawsze fascynowaly mnie posty i potrafię sporo wytrzymać bez jedzenia, do tego mam niezla silną wolę, wolę zjeść jeden konkretny posiłek niż 10 mniejszeych, nie mam czasu na 5 posiłków dziennie, lepiej się czuje bez kolacji. Jakie efekty po roku zrzucania wagi w tym pół roku IF? Jestem lżejszy o.. 22kg :))) z 2 st. otyłości wskoczyłem w nadwagę, zostało mi 7 kg do prawidłowego BMI. Mam 51 lat od 30 lat jestem wegetarianinem, rozstałem się praktycznie że słodyczami i alkoholem. Oczywiście oprócz IF regularnie trenuje: biegam już ok. 60km w tygodniu, jeżdżę na rowerze, pokonuje najmniej 10000 kroków dziennie. Jak ktoś ma pytania chętnie odpowiem i podzielę się radami email: rafalbarnaba@gmail.com. Najważniejsze są chęci i systematyczność a „jak się nie chce to niech się zachce „

  12. Mam pytanie odnośnie lnu. Pije rano na czczo siemię lniane. Czy ten moment oznacza rozpoczęcie rozpoczęcie okna żywieniowego? Śniadanie jem 1-2 h później.

  13. Witam,

    Mam prawie 70 lat, oprócz choroby tarczycy (niedoczynność) nie mam innych chorób. Lubię dłuższe spacery i jem zdrowo.
    Ogólnie post przerywany nie jest wskazany dla osób starszych, czy są jednak jakieś wyjątki?

    W oczekiwaniu na odpowiedz , serdecznie pozdrawiam

    Henryk

    • Nie polecałabym postu przerywanego. Ale jeśli bardzo pan by chciał stosować taką dietę, to należałoby skontaktować się z lekarzem, który oceniłby pana choroby, zbadał pana i ocenił, czy można u pana taki post zastosować. Jeśli już, to ja bym zalecała 10 godzin jedzenia i 14 postu, bo post 8/16 jest bardzo wymagający i raczej go nie polecam. Pozdrawiam serdecznie!

  14. Dzień dobry,
    mam zagwozdkę jak postępować w przypadku odstępstw od godzin postu przerywanego – w weekend mam wyjście na kolację, także z pewnością będę i jeść i pić poza godzinami okna żywieniowego. Czy powinnam je przesunąć, wstrzymując się z jedzeniem do godziny np. 15:00 (pozwoli mi to jeść do 23:00)? i jak pora okna żywieniowego powinna wyglądać kolejnego dnia? Ponownie wstrzymanie się od jedzenia do 15:00 i tym samym skrócenie okna do 3h aby wskoczyć w standardowy tryb postu przerywanego? Jak to rozwiązać? Będę ogromnie wdzięczna za podpowiedź.

    • Dzień dobry, to jest pytanie bardzo indywidualne. Celem szczegółowej odpowiedzi należałoby zebrać wywiad, zbadać Panią i ocenić wyniki badań. Natomiast to, co ja mogę ogólnie powiedzieć, to w tym dniu najlepiej jest zrezygnować z postu, a przez kolejne dni kontynuować post przerywany. Pozdrawiam serdecznie ☺️

Skomentuj Em Anuluj odpowiedź

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.