Czy hormony tarczycy trzeba przyjmować do końca życia?

20
29599

Pani doktor: czy hormony tarczycy będę musiała przyjmować do końca życia?

Ostatnio takie pytanie pojawiło się na moim profilu FB i na IG, dlatego postanowiłam napisać na ten temat artykuł.

Przypomnę, że wyznacznikiem pracy tarczycy jest TSH (określane też jako pobudzacz), zatem jeżeli tarczyca przestaje pracować, powoli się unieczynnia i wtedy jako pierwszy podnosi się poziom TSH (hormonu przysadki). TSH, chcąc „ratować” tarczycę, będzie mówiło jej: „pracuj, pracuj tarczyco”. Co na to tarczyca? Ona robi co może i ciężko pracuje, ale gdy brak jej sił, powoli przestaje pracować i hormony tarczycy zaczynają spadać. Najpierw spada fT4, a potem fT3.

Diagnoza – rozpoznanie

Obecnie w ramach szerokiej dostępności do badań laboratoryjnych diagnozujemy niedoczynność tarczycy na etapie początkowym, czyli: TSH-podwyższone, fT4-w normie. Kiedy pacjent zgłasza się do gabinetu z badaniami laboratoryjnymi, bardzo ważne w ocenie jest postawienie rozpoznania, ponieważ od tego zależy rokowanie i odpowiedź na pytanie: czy hormony tarczycy będą podawane raczej czasowo, czy do końca życia? Przyczyn niedoczynności tarczycy jest kilkanaście, z czego najczęstszą jest choroba Hashimoto.

Badania, które należy wykonać, aby zdiagnozować przyczynę niedoczynności tarczycy, szczególnie gdy nie jesteśmy pewni rozpoznania, to:

  • badania krwi :TSH, fT4, fT3, ATG, ATPO, TRAB
  • usg tarczycy: ze szczególną oceną miąższu tarczycy (np. choroba Hashimoto daje charakterystyczne nacieki zapalne) oraz wyliczeniem objętości tarczycy – płata prawego i lewego (idealna objętość dla kobiety wynosi 18 ml, dla mężczyzny 25 ml, ale nawet przy mniejszych objętościach tarczyca też może dobrze pracować!).

To, czy będziemy brali lek na tarczycę (hormon) do końca życia czy nie, zależy od wyników badań oraz od kilku czynników:

1. WIEK – np. u dzieci niedoczynność tarczycy może być przejściowa, podobnie jak w ciąży. Gdy jesteśmy młodsi, większe są szanse na to, że tarczyca tylko czasowo nie pracuje.

2. MASA CIAŁA. Przykład: osoba waży 50kg i jej objętość tarczycy wynosi 8 ml. Gdy przytyje do 80kg, to prawdopodobnie tarczyca nie będzie w stanie wyprodukować tak dużej ilości hormonów dla tej masy i dojdzie do rozwoju niedoczynności tarczycy. Pamiętajmy, że tarczyca musi wyprodukować hormony na każdy kilogram naszego ciała – czyli gdy tyjemy, to tych hormonów musi być wyprodukowane odpowiednio więcej!

3. PRZYCZYNA niedoczynności tarczycy, np.:

  • gdy jesteśmy po menopauzie i mamy chorobę Hashimoto – to raczej hormony tarczycy będzie trzeba przyjmować przewlekle,
  • gdy bierzemy niektóre leki, które uszkadzają tarczycę np. interferon alfa (przy wirusowych zapaleniach wątroby) czy amiodaron (lek przeciwarytmiczny na serce) – to prawdopodobnie niedoczynność zostanie,
  • gdy mamy bezobjawowe zapalenie tarczycy lub poporodowe zapalenie tarczycy – to jest duża szansa, że wszystko wróci do normy,

4. WYNIKI badań laboratoryjnych, tutaj należy zapamiętać, że:

  • gdy wartość TSH>10mIU/l – przy takim TSH raczej nie będziemy mogli zrezygnować z leczenia hormonami tarczycy,
  • gdy są wysokie przeciwciała, szczególnie ATPO i TSH – to także leczenie hormonami tarczycy może być przewlekłe,
  • wysokie stężenia ATPO i ATG, przy podwyższonym TSH, też nie wydają się rokować dobrze,

5. OBRAZ usg tarczycy
To badanie uważam za bardzo ważne (i osobiście bardzo lubię je wykonywać), ponieważ możemy prognozować, czy tarczyca ,,da sobie radę”, czy jest np. zbyt mała do podjęcia pracy. Wykonując to badanie oceniamy miąższ tarczycy. Zdarza się, że pacjent ma ujemne przeciwciała ATPO i ATG, a w miąższu widzę tzw. autoimmunizację (jest to termin medyczny, określający niszczenie tarczycy przez przeciwciała produkowane w szpiku). Gdy wykonuję to badanie pacjentkom w ciąży, ze świeżo rozpoznaną niedoczynnością tarczycy, wówczas wraz z badaniami krwi można z dużym prawdopodobieństwem precyzyjnie określić, czy tarczyca po ciąży będzie dobrze dobrze pracowała i nie będzie wymagała wsparcia hormonalnego czy też będzie potrzebowała tego wsparcia.

Ważna granica: 5 ml

Pamiętajmy, że gdy objętość tarczycy wynosi poniżej 5 ml, to właściwie możemy być pewni, że leczenie hormonami tarczycy będzie trwało przewlekle, czyli do końca życia.

Przykład – pacjentka w ciąży

Poniżej pokażę Wam zdjęcia usg tarczycy u pacjentki w 21 tygodniu ciąży, która zgłosiła się z powodu niedoczynności tarczycy z badaniami: TSH=4,1mIU/l, ATG ujemne, ATPO ujemne, TRAB ujemne. Przed ciążą: TSH=2,0 mIU/l i waga=56 kg i wzrost 155 cm. Obecna waga pacjentki 60 kg.

Tarczyca płat prawy
Tarczyca – płat lewy

W usg tarczycy obserwujemy: płat prawy 7,6ml, płat lewy 2,7ml czyli objętość tarczycy wynosi 10,3ml. Struktura miąższu jest prawidłowa (bez nacieków zapalnych, bez zwłóknień). Zwróćmy uwagę, że objętość poszczególnych płatów może się różnić aż tak diametralnie (płat prawy jest prawie trzykrotnie większy).

Wnioski: włączono leczenie L-tyroksyną, ale gdy patrzymy na całokształt obrazu klinicznego wszystko wskazuje na to, że takie leczenie będzie trwało tylko do czasu porodu.

Pozdrawiam serdecznie,

Doktor Luiza


Bądź na bieżąco!


@okiem_doktor_luizy


FB/okiemdoktorluizy/

Poprzedni artykułNiedoczynność i nadczynność tarczycy – cechy wspólne i różnice
Następny artykułDziecko i rodzina – jak „kodować” dzieci?

20 KOMENTARZE

  1. Co zrobić, kiedy przyjmowanie hormonów tarczycy nie daje efektu? Biorę Euthyrox 3 lata, wyniki w normie, a samopoczucie fatalne. Czy da się coś z tym zrobić?

    • Dzień dobry. Wynik TSH w normie, nie zawsze oznacza normę. Natomiast żeby odpowiedzieć na Pani pytanie potrzebny jest szczegółowy wywiad, zbadanie Pani oraz ocena badań. Pozdrawiam Luiza Napiorkowska.

  2. TSH 3,5 czy warto zaczynać brać hormony tarczycy ? czy ułatwi mi to schudnięcie ? Jak to działa, nie odczuwamy tak często głodu ? recepta leży, a ja nie wiem czy zaczyna … do końca życia , czy warto, czy to mi pomoże …

    • Celem odpowiedzi na Pani pytanie trzeba by zebrać szczegółowy wywiad, zbadać Panią i ocenić wyniki badań USG. Jeżeli lekarz zalecił Pani leczenie, to z reguły jest tak, że my lekarze po 2 miesiącach kontrolujemy Pacjentkę. Lekarz wtedy oceni badania hormonalne oraz jak się Pani czuje i na takiej kontrolnej wizycie może być podejmowana decyzja, czy leki są potrzebne Pani, skuteczne czy nie. Pozdrawiam!

  3. Dzień dobry. Czy u mężczyzn, również granica objętości tarczycy to 5ml. Czy mężczyzna z objętością tarczycy 11 ml i prawidłowym obrazie, TSH=3,91, ATG i ATPO norma, wzrost 183, waga ok 70kg jest skazany na przyjmowanie hormonu.
    Pozdrawiam.

    • Granica objętości u mężczyzn to 25 ml. Jeśli chodzi o konkretny przypadek to oczywiście decyduje ocena kliniczna pacjenta, tj. wywiad, badanie. Natomiast jeśli pacjent dobrze się czuje, to raczej taka suplementacja nie będzie wymagana. Pozdrawiam!

      • „Pamiętajmy, że gdy objętość tarczycy wynosi poniżej 5 ml, to właściwie możemy być pewni, że leczenie hormonami tarczycy będzie trwało przewlekle, czyli do końca życia.” Ten wpis mnie zainteresował i chciałbym się dowiedzieć, czy u mężczyzn też jest to 5ml, czy inna wartość.
        Pozdrawiam.

  4. Czy jesli objetosc tarczycy wynosi 7,1 ml , TSH 4,2 ft3 i f4 sa w normie a przeciwciala sa ujemne a obraz usg poza wymiarami prawidlowy to nadal moze byc choroba autoimmunologiczna? Czy po prostu z uwagi na mala tarczyce, robi sie niedoczynnosc? Pozdrawiam

    • Prawdopodobnie powodem jest mała objętość tarczycy, ale aby postawić trafną diagnozę musiałabym Panią zbadać, zerbać szczegółowy wywiad i to jeszcze raz ocenić. Pozdrawiam!

  5. Mam dosc nietypowe wyniki. Bez leczenia tsh 4, ft4 troche ponizej normy, ft3 na gornej granicy. Po leczeniu 50 letroxu tsh 1 ft4 posrodku normy a ft3 dosc wysoko np 5 przy normie 6.6. Jednak po 7 latach leczenia fatalne samopoczucie, depresja. Kazda proba zwiekszenia letroxu to indukowanie lęku drzenia itp. Obecnie dziwne wyniki, tsh 0,6, ft4 11 (norma 8.4 do 19) ft3 wynosi 5 do 5.5 zaleznie od badania przy normie do 6,6. Usg tarczycy wskazuje na miaższ jednorodny bez obnizenia echogenicznosci. W lewym placie guzek 7×11 lity hypoechogeniczny (biopsja wykazala koloid) objetosc tarczycy 24.9 przy normie do 25. Platy dosc nierowne tzn jeden duzo wiekszy. Efekty leczenia przy zwiekszeniu powyzej 100 euthyroxu to dławienie w klatce, ucisk w szyji jakby puchla tarczyca. Przy dawce 125 tsh 0.3 a ft4 posrodku normy. Tylko wtedy jestem otepialy bez sił ciagle zmeczony, tetno wysokie cisnienie niskie. Zauwazam ze zwiekszeniu dawki towarzyszy spadek tsh a wzrost ft4 jest nieznaczny, dalsze zwiekszanie jeszcze bardziej obniza tsh a ft4 nie rosnie jakos znaczaco. Stopniowo tsh wzrasta po np 2 miesiacach stalej dawki jednak ft4 nie. Zauwazam jakby spadek tsh zatrzymywal endogenną produkcje hormonow tarczycy a te z tabletki nie podnoszą znaczaco wynikow ft4. Dodam ze atpo badano 3 razy wyniki to 215, 165 i ostatnie to 131 przy normie ponizej 35. Co dziwne a tg zawsze w normie. Anty tsh r 1.36 przy normie do 1.5. Wit d nisko 20..4 wizyta za kilka miesiecy i nie wiadomo ile brac? W mri zmiana 2 mm w przysadce bez zmian w wydzielaniu innych hormonow przysadki, w kontrolnym mri nie stwierdzono zmiany, napisano ze sekwencje co 3 mm. Endokrynolog mowil ze moze torbiel kieszonki rathkiego? Zauwazylem ze zwiekszanie dawki euthyroxu od 50 w gore przez kilka dni dramatycznie pogorszylo moj stan a pozniej wyraznie polepszylo. Tylko od dawki 100 w gore juz ponowne pogorszenie. Obecnie jeest mi zimno ciagle a zwiększeniu dawki towarzyszy dlawienie w klatce i gardle. Endokrynolog zalecal dawke 125 ale nie daje rady jej stosowac
    Zmeczenie, otepienie slaby puls i spadek cisnienia.

    • Celem pomocy Pani należy zebrać szczegółowy wywiad, zbadać Panią i ocenić wyniki badań, wtedy można powiedzieć indywidualnie, jaka jest przyczyna takiego stanu, jak Pani opisuje i co należy zalecić. Trudno jest wypowiedzieć się bez tego. Życzę dużo zdrówka!

    • Jest to bardzo szczegółowe i indywidualne pytanie. Celem pomocy Panu należy zebrać szczegółowy wywiad, zbadać Pana i ocenić wyniki badań, wtedy można powiedzieć indywidualnie, jaka jest przyczyna takiego stanu, jak Pan opisuje i co należy zalecić. Trudno jest wypowiedzieć się bez tego. Życzę dużo zdrówka!

  6. Pani Doktor, natrafiłam dopiero teraz na Pani artykuł. Mam pytanie, które nie daje mi spokoju. Mam Hashimoto, biorę letrox 50, TSH poniżej 2 (wcześniej 4.4), antTPO 11, antyTG 0. Leki stosuję od 2 lat. Ostatnio przez tydzień nie brałam leków (po prostu zapomniałam dokupić) i czułam się bez nich fantastycznie, mnóstwo energii, w końcu się wysypiałam etc. Od lat nie czułam się tak dobrze. Nie wiem, co o tym myśleć. Może dawka jest za duża?

    • Cieszę się bardzo Pani Agnieszko, że trafiła Pani na mój tekst. Co do samego pytania, tak możliwe jest, że dawka jest za duża,ale potwierdzić to może tylko szczegółowy wywiad, wykonanie badań i szeroka diagnostyka. Zapraszam i pozdrawiam! 🙂

  7. Dzień dobry Pani doktor.
    Miąższ tarczycy o zaznaczonej plamistej strukturze echa bez uchwytnych zmian ogniskowych, bez cech wzmożonego unaczynienia to nic dobrego, prawda?
    Do tego płat prawy 3 ml, lewy 2,3 ml., tsh 4.
    Jedzenie utykało w przełyku, laryngolog niczego nie stwierdził. Raz wystąpiło rozlegulowanie okresu, a z dniem jego rozpoczęcia miałam spore otępienie wokoło szyi, które ustępowało wraz z zakończeniem menstruacji.
    Szukam normalnego lekarza, a nie takiego, który po obejrzeniu tego opisu usg mowi: „sprawdzę w internecie, jak to coś poważnego, to zadzwonię”. 🤯

    • Prawdopodobnie wynik USG tarczycy wskazuje na autoimmunizacyjne zapalenie tarczycy. Jeżeli chodzi o indywidualną diagnozę, to należy zebrać szczegółowy wywiad, zbadać Panią i ocenić wyniki badań. Dopiero wtedy można zdiagnozować pacjenta. Pozdrawiam cieplutko i dużo zdrowia życzę ☺️.

  8. Dzień dobry. Mam nietypowe pytanie: jaki może być powód zmiany kształtu płata tarczycy? Na przykład prawy płat wcześniej wynosił 21 x 13 x 34 mm, a niedawno 12 x 16 x 44 mm. USG zostało wykonane przez inną osobę, więc nie wiem, czy wymiary się zwiększyły czy to kwestia tego, kto mierzy. Mój lewy płat również zmienił kształt. Zapytam jeszcze moją endokrynolog, ale zastanawia mnie ta kwestia.

    • Dzień dobry. Może jest to kwestia procesu autoimmunizacyjnego. Pozdrawiam cieplutko i życzę dużo zdrówka ☺.

Skomentuj Luiza Napiórkowska Anuluj odpowiedź

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj
This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.