Pacjenci często pytają mnie, kiedy prolaktyna jest za wysoka. Jej niewłaściwy poziom może przyczyniać się do wielu problemów zdrowotnych. W tym artykule znajdziesz wszystkie istotne informacje na ten temat.
Czym jest prolaktyna?
Prolaktyna to hormon produkowany przez przysadkę mózgową. Odgrywa istotną rolę w procesie laktacji, funkcjonowaniu układu rozrodczego oraz regulacji cyklu menstruacyjnego. Nadmierną ilość prolaktyny we krwi nazywa się hiperprolaktynemią. W wielu przypadkach może prowadzić do problemów zdrowotnych.
Z problemem podwyższonego poziomu prolaktyny do specjalisty częściej zgłaszają się kobiety, choć wcale nie oznacza to, że u mężczyzn ten problem nie występuje. Kobiety szybciej zauważają objawy i je konsultują. Z kolei mężczyźni często lekceważą symptomy lub wstydzą się o nich mówić. Można wyróżnić wiele objawów nadmiaru prolaktyny. Są zależnie od płci i indywidualnego stanu zdrowia:
- nieregularne miesiączki lub ich brak,
- trudności z zajściem w ciążę,
- mlekotok,
- spadek libido,
- depresja,
- pogorszenie jakości nasienia,
- rozdrażnienie,
- zaburzenia widzenia (w przypadku guza przysadki mózgowej).
Kiedy prolaktyna jest za wysoka?
O hiperprolaktynemii można mówić, gdy stężenie prolaktyny w organizmie jest wyższe niż w przyjętych powszechnie normach. W zależności od źródła odpowiedni zakres może się delikatnie różnić. Można jednak założyć, że u kobiet stężenie prolaktyny wynosi 4,7–25,0 μg/l.. Warto zaznaczyć, że stężenie prolaktyny w pierwszej fazie cyklu (folikularnej) będzie niższe niż w drugiej fazie cyklu (lutealnej). U mężczyzn prolaktyna jest ona znacznie niższa i średnio waha się w przedziale 2,0–15,0 μg/l.
Aby zbadać poziom prolaktyny, należy udać się na badanie krwi. Wykonuje się je na czczo, najlepiej rano, lecz nie później niż 3 godziny po przebudzeniu. U kobiet krew powinno pobierać się między 2. a 5. dniem cyklu miesiączkowego. By wyniki były wiarygodne, na dzień przed badaniem warto unikać aktywności mogących wpłynąć na poziom prolaktyny – współżycia, stymulacji brodawek i ćwiczeń.
Do innych przyczyn hiperprolaktynemii zalicza się:
Stres – długotrwałe napięcie emocjonalne.
Trening,
Ciąża, laktacja
Obfity posiłek (szczególnie wysokobiałkowy)
Leki – środki przeciwdepresyjne, neuroleptyki, doustne środki antykoncepcyjne, niektóre leki stosowane w terapii nadciśnienia tętniczego, czy w chorobie wrzodowej, oraz leki przeciwwymiotne.
Prolaktynoma – guz przysadki mózgowej.
Niewyrównana niedoczynność tarczycy – zaburzenia funkcji tarczycy.
Zespół policystycznych jajników – u kobiet.
Choroby nerek i wątroby – niewydolność narządów.
Jak obniżyć prolaktynę?
Bardzo istotne jest znalezienie przyczyny podniesionego stężenie prolaktyny. Staramy się zawsze leczyć przyczynę, która doprowadziła do podwyższonego stężenia prolaktyny. Jeśli jest to np. gruczolak przysadki wydzielający prolaktynę to stosujemy leczenie farmakologiczne, czasami operacyjne. Jeśli mamy do czynienia z niewyrównaną niedoczynnością tarczycy, podajemy preparaty L-tyroksyny.
Warto także stosować techniki wspomagające, które regulują stężenie prolaktyny. Prolaktyna jest nazywana inaczej drugim hormonem stresu (pierwszym jest kortyzol). Zatem warto wprowadzić techniki redukujące stres –hobby, jogę lub medytację. Regularna aktywność fizyczna także pomaga utrzymać równowagę hormonalną.
Warto wzbogacić jadłospis o produkty bogate w witaminę B6, witaminę E, cynk oraz magnez -w tym celu najlepiej skonsultować się z dietetykiem, który indywidualnie dopasuje jadłospis do potrzeb pacjenta.
Warto zwrócić uwagę, że witamina B6, podobnie jak magnez bierze udział m.in. w produkcji neurotransmiterów np.. dopaminy, a to właśnie jej produkcja jest obniżona przy hiperprolaktynemii . Dodatkowo dla lepszej równowagi hormonalnej należy ograniczyć spożycie alkoholu i kofeiny.
Pozdrawiam serdecznie,
Doktor Lu
