Otyłość – czy zdołamy zahamować tendencję wzrostową?

Stygmatyzacja osób otyłych to zjawisko, z którym niestety wciąż mamy do czynienia. Nieproszone komentarze, znaczące spojrzenia, wyśmiewanie osób z nadwagą nie dość, że jest przykre i niekulturalne, to ma odwrotny skutek od zamierzonego – wcale nie pomaga w walce z problemem. A jak donoszą najnowsze badania, problem otyłości jest, i to bardzo duży, i jego skala wciąż rośnie.

Realna pomoc bez oceniania

Oznacza to, że należy o otyłości mówić, lecz stawiając nacisk na profilaktykę, uświadamianie i rozwiązywanie problemu, a nie na walkę na słowa przez wytykanie palcami. Osobom otyłym należy pomóc wyjść z ich problemu, a nie pogarszać ich sytuację stygmatyzacją.

Właśnie tym zajmuje się Światowa Federacja Otyłości (World Obesity Federation), dawniej funkcjonująca jako International Association for the Study of Obesity i International Obesity Task Force.

Jest to jedyna globalna organizacja, która w swoich działaniach skupia się wyłącznie na pomocy osobom z otyłością.

Światowy Raport Otyłości 2022

Według najnowszego raportu tej organizacji, nazwanego Światowym Atlasem Otyłości 2022, od 2010 roku wskaźniki otyłości nadal rosną. W związku z czym przewiduje się, że do 2030 roku na całym świecie z otyłością będzie żyło miliard ludzi, w tym 1 na 5 kobiet i 1 na 7 mężczyzn.

Sprawę dodatkowo zaogniła pandemia wywołana przez COVID-19 i przeniesienie wielu aktywności na tryb zdalny. Dzieci i dorośli, którzy już mieli problem z aktywnością fizyczną w czasie pracy czy zajęć, niechętnie podejmowali aktywność podczas czasu wolnego. Dzisiaj ruszają się jeszcze mniej.

Mapa światowej otyłości

Choć widoczny brak postępów w przeciwdziałaniu otyłości to problem ogólnoświatowy, w każdym regionie sytuacja wygląda nieco inaczej. Najwyższe wskaźniki otyłości, zarówno dla mężczyzn i kobiet, nadal występują w regionie obydwu Ameryk. Druga połowa wszystkich kobiet z otyłością mieszka w pozostałych 11 krajach: USA, Chinach, Indiach, Brazylii, Meksyku, Rosji, Egipcie, Indonezji, Iranie, Turcji i Pakistanie. Natomiast połowa wszystkich mężczyzn z otyłością mieszka w USA, Chinach, Indiach, Brazylii, Meksyku, Rosji, Egipcie, Niemczech i Turcji.

Jak pokazuje Światowy Atlas Otyłości – najmniej do walki z otyłością są przygotowane kraje z niskim PKB, zaś największe szanse na zatrzymanie wzrostu otyłości mają kraje wysoko rozwinięte.

Otyłość w Polsce

Spośród 183 badanych krajów, Polska zajmuje 30 miejsce w rankingu pod względem gotowości do walki z otyłością, co oznacza, że na tle innych nie wypadamy najgorzej.

Nie oznacza to jednak, że poradziliśmy sobie z kryzysem w walce z tą chorobą. W Polsce od 2010 roku wskaźniki otyłości wciąż rosną. W naszym kraju z otyłością żyje w sumie 32% mężczyzn, 27% kobiet, i co najbardziej przerażające – 20% dzieci między 5-9 r. ż. i 14% dzieci między 10-19 r. ż.

Alarmujące jest to, że w 2019 roku Polska zajęła pierwsze miejsce w Europie w diagnozie nowo rozpoznanej otyłości u dzieci.

Fatalne prognozy

Zatem powtórzmy jeszcze raz, skala problemu otyłości stale rośnie i niestety obecnie jesteśmy na dobrej drodze do tego, by spełnić najczarniejszy scenariusz, jaki przewiduje Światowa Federacja Otyłości – miliard osób dorosłych na świecie żyjących z otyłością w 2030 roku. To przerażająca wizja.

Aby te prognozy się nie sprawdziły, Światowa Federacja Otyłości wystosowała list do ministrów zdrowia państw członkowskich WHO o wsparcie działań przeciw otyłości i poważne zaangażowanie się w problem, aby wspólnie zapobiegać i leczyć otyłość. Rozesłano wytyczne, jakie kroki kraje powinny podjąć, by walka z otyłością była bardziej skuteczna niż dotychczas. Rozmowy w tej sprawie Światowe Zgromadzenie Zdrowia, czyli najwyższy organ decyzyjny w strukturze WHO, w którym uczestniczą delegacje wszystkich 194 państw członkowskich, zaplanowało na maj 2022 roku.

Ostatni dzwonek przed czarnym scenariuszem

List jest poruszający z wielu powodów. Przede wszystkim dlatego, że Światowa Federacja Otyłości otwarcie przyznaje, że dotychczasowe metody zapobiegania otyłości i walki z tą chorobą zawiodły. Przyznaje się, że światowy sektor zajmujący się walką z otyłością jest niewydolny. Jest niedofinansowany, działa doraźnie i mimo szczerych chęci wciąż stygmatyzuje otyłość i osoby nią dotknięte.

Mimo ogromnych trudności w radzeniu sobie z otyłością na świecie, organizacja wciąż mobilizuje się, ale jednocześnie też przyznaje, że bez udziału poszczególnych krajów w walce z tym problemem, nie poradzimy sobie. W liście jej przedstawiciele piszą, że mają świadomość, że nie rozwiążą problemu sami i dlatego zwracają się do ministerstw zdrowia o pomoc i przedstawiają konkretny plan działania.

Solidarność globalna

Jak pisze Światowa Federacja Otyłości – sukces w walce z otyłością można osiągnąć wspólnemu dzięki odpowiedniemu podejściu, w tym dzięki opracowaniu kompleksowego, globalnego planu działania. Taki plan powinien obejmować profilaktykę i leczenie przez całe życie, nie tylko doraźne działania. Co więcej, powinien przede wszystkim na pierwszym miejscu stawiać człowieka, nie problem.

Konkretny plan działania

W związku z tym Światowa Federacja Otyłości wzywa państwa członkowskie WHO do przyjęcia polityki walki z otyłością podczas Światowego Zgromadzenia Zdrowia, a konkretnie do:

1. Poparcia przyjęcia Projektu zaleceń dotyczących profilaktyki i leczenia otyłości.
2. Skłonienia WHO, aby uczyniło otyłość swoim strategicznym priorytetem na lata.
3. Skłonienie WHO, aby poprowadziło opracowanie kompleksowego Globalnego Planu Działania w sprawie Otyłości.

Dlaczego otyłość jest problemem?

Nadmierna tkanka tłuszczowa jest problemem i to jest niezaprzeczalny fakt. Jeśli nie dla naszego oka (bo nie musi być), to dla zdrowia jej posiadacza. Musimy zrozumieć, że tkanka tłuszczowa to także narząd hormonalnie czynny, który wydziela hormony i substancje hormonopodobne, co wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Posiada ją każdy człowiek, nawet szczupły, ponieważ odpowiednia ilość tłuszczu jest nam po prostu potrzebna. W sytuacji, kiedy mamy tej tkanki tłuszczowej za dużo, działa ona na nasz organizm jak toksyna, ponieważ produkuje substancje wpływające negatywnie na cały nasz organizm, również na mózg.

Materiały źródłowe:

1. https://www.worldobesity.org/resources/resource-library/world-obesity-atlas-2022
2. https://drive.google.com/file/d/1kyNEHVvALxlugPhd6oqT7KLST6rDowWI/view
3. http://s3-eu-west-1.amazonaws.com/wof-files/World_Obesity_Atlas_2022.pdf
4. https://www.worldobesityday.org/policy-makers

Czytaj więcej o otyłości:

Hormonalne leczenie otyłości (analog GLP-1)
Otyłość – nowe możliwości terapii
Zmiany skórne w otyłości
Otyłość kobiet a zaburzenia płodności
Otyłość mężczyzn a zaburzenia płodności
Otyłość i jej wpływ na rozwój dziecka